In een wereld waarin iedereen zichzelf graag hoort praten en waarin meningen als feiten worden gepresenteerd, is een luis in de pels soms de enige die kritische vragen durft te stellen om een ander perspectief bieden. En hoewel deze rol niet altijd even populair is, is het wel van onschatbare waarde voor een gezonde samenleving.

Ik heb me de laatste jaren kritisch opgesteld ten opzichte van de gevestigde orde. Bepaalde zaken die men als “vanzelfsprekend” zag heb ik durven benoemen. Ik heb uitgedaagd door het stellen van vragen en gewezen op pijnpunten die anderen liever negeerden. Dit is ongemakkelijk geweest voor degenen die in een comfortabele positie verkeerden, maar het heeft wél geleid tot belangrijke veranderingen en verbeteringen.

Een voorbeeld hiervan is mijn column geweest over Het Sociaal Fonds Bakkersbedrijf. Een stichting die velen in de sector kennen en waaraan werkgevers jaarlijks een bedrag afdragen: 1% van de voor de betreffende onderneming geldende loonsom. Het betekent dat het Sociaal Fonds Bakkersbedrijf volgens de begroting van 2017 een bedrag van elf miljoen (!) euro in de kas heeft. Niemand die precies wist waar dat geld nu aan besteed wordt…

Maar hoe zit het met de nadelen van een kritische blik hebben? Het kan immers als lastig en tegenstribbelend worden ervaren en kritiek kan soms als negatief worden gezien. Toch is het belangrijk om te beseffen dat kritisch zijn niet per definitie negatief hoeft te zijn. Kritische feedback kan juist bijdragen aan groei en verbetering.

Niet om nu meteen weer te gaan schoppen, maar het valt mij de laatste jaren op dat de sector versplinterd is en dit bevordert niet onze slagkracht als branche. Ondertussen kennen we de NVB, de NBOV, de FNV Bondgenoten, de CNV Vakmensen (Brood en Zoetwaren), de SFB, de SAB, NeBaFa, Stichting Bakkracht, NBC, BPF Bakkers, Stichting Bedrijfsopvolging Bakkerij, Het Genootschap, Bakery Nexus, de SBB en de MBO Raad (ROC’s). Zelfs na deze lange opsomming vergeet ik waarschijnlijk nog partijen.

Wordt het niet eens tijd om meer te gaan samenwerken? Vechten veel partijen niet stiekem voor hetzelfde? Door de krachten te bundelen kunnen we meer voor elkaar krijgen. Denk bijvoorbeeld aan het stimuleren van duurzame ontwikkelingen of het gezamenlijk optrekken in lobbytrajecten.

Volgens mij zijn er genoeg actuele thema’s om gezamenlijk oplossingen voor te zoeken. Brood staat onder druk als primair ontbijtproduct. De jaarlijkse daling van het aantal ambachtelijke bakkerijvestigingen. De stijging van de gemiddelde leeftijd van ondernemers. De groeiende vergrijzing binnen sector. Geen onderscheidende cao in vergelijking met andere voedingssectoren. De dalende interesse van jongeren in bestaande bakkerij-opleidingen. Oplopende grondstoffen- en energiekosten.

Waar brancheverenigingen in het verleden vooral opkwamen voor de belangen van hun eigen achterban, lijkt het me nu de hoogste tijd worden om de verbinding tussen verschillende partijen te gaan zoeken. Het doel: gezamenlijk werken aan een sterkere en gezondere branche met een duurzame toekomst.

Het vergt een andere mindset en een andere manier van werken. Hiervoor moeten we misschien onze eigen ego’s aan de kant zetten. Brancheverenigingen moeten open staan voor andere perspectieven en bereid zijn om compromissen te sluiten. We moeten actief op zoek gaan naar samenwerking en verbinding, in plaats van ons af te zetten tegen andere partijen.

Ik sta in ieder geval open voor een discussie hoe we een dergelijke samenwerking kunnen opzetten. Ik daag anderen uit om met mij en Bakery Nexus de dialoog aan te gaan om te kijken waar we elkaar kunnen helpen. Wie weet verander ik dan wel van “luis in de pels” naar “spin in het web”.